TRABLUSGARP SAVAŞI

TRABLUSGARP SAVAŞI (1911–1912)


Nedenleri:

* Siyasi birliğini geç kuran İtalya’nın sömürgecilik faaliyetlerine girişmesi.
* İtalya’nın Habeşistan’a saldırması ve başarılı olamaması.
* İtalya’nın Habeşistan yenilgisi üzerine yeni yerlere göz dikmesi.
* İtalya’nın diğer Avrupa devletleri ile anlaşması.
* Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın ve savunmasız olması.
* Trablusgarp’ın ticaret yolları üzerinde bulunması ve zengin maden yataklarına sahip olması.

Savaş:

* İtalya, Rusya ile Racconigi Antlaşması’nı yapmış, Rusya boğazlara karşılık İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal etmesini desteklemiştir (1909).
* İtalya, Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp’ı gelişmişlikte geri bıraktığı ve bölgedeki İtalyanlar’a kötü davrandığı iddiasıyla Osmanlı’ya ültimatom çekmiştir.
* Osmanlı Devleti’nin görüşme isteğine rağmen İtalya, Trablusgarp’ı işgal etmiştir.
* Mustafa Kemal Trablusgarp ve Derne’de, Enver Bey de Bingazi’de başarılar kazanmıştır.
* Savaşın uzun sürmesi İtalya’yı maddi sıkıntıya sokmuş, savaşın bitmesini isteyen halkın tepkisi üzerine İtalya, Osmanlı’yı barışa zorlamak için Oniki Ada’yı işgal etmiştir.
* Bu sırada I.Balkan Savaşı başlaması, Osmanlı’yı zor durumda bırakmış ve Osmanlı Devleti İtalya ile Uşi Antlaşması’nı imzalanmıştır

Uşi Antlaşması (18 Ekim 1912)

* Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakılacak.
* Oniki Ada, Balkan Savaşı’ndan sonra geri alınmak üzere geçici olarak İtalya’ya bırakılacak.
* İtalya, kapitülasyonların kaldırılması konusunda Osmanlı’ya yardım edecek.
* Trablusgarp ve Bingazi’nin Duyun-u Umumiye İdaresi’ne ödediği borçları İtalya ödeyecek.
* Trablusgarp ve Bingazi dini bakımdan Osmanlı halifesine bağlı kalacak.

Sonuçları:

* Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da toprağı kalmamıştır.
* İtalya Ege Denizi’ne yerleşmiştir.
* İtalya Doğu Akdeniz’de önemli bir güç olmuştur.
* Osmanlı Devleti’nin zayıfladığı anlaşılmıştır.
* Oniki Ada geri alınamamış.

Not 1:Uşi Antlaşması, halifelik makamının kullanılması yönü ile 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’na benzer.

Not 2:Oniki Ada, Sevr’de ve Lozan’da İtalya’ya bırakılmıştır. II.Dünya Savaşı’ndan sonra İtalya, Oniki Ada’yı Yunanistan’a vermiştir (1947).