Öğrenmeyi etkileyen faktörler

Öğrenmeyi etkileyen faktörler

1. Öğrenen İle İlgili Faktörler:

a) Motivasyon: Organizmanın iç ve dış uyarıcıların etkisiyle davranışa hazır hale gelmesi ve davranışta bulunmasıdır. İnsanlar ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, motivasyon olmadıkça öğrenme derecesinin düşük olduğunu, hatta hiçbir şey öğrenmediğini göstermiştir. Bunun içindir ki öğrenme için yeterli motivasyon gereklidir.

b) Yaş ve Olgunlaşma: bedensel ve zihinsel olarak öğrenme seviyesine ulaşma.

c) Zeka: Öğrenmeye yardım eden etmenlerin başında zeka gelir. Zekâ ile öğrenme derecesi arasında doğru orantılı bir ilişkinin olduğu söylenebilir. Zeka seviyesi yükseldikçe öğrenme derecesi de artar.

Öğrenme Düzeyi










Zekâ

d-Genel Uyarılmışlık Hali: Yetersiz ya da aşırı uyarılma öğrenmeyi olumsuz yönde etkiler. Öğrenmenin sağlıklı olabilmesi için dikkatin öğrenilecek olayı durum ya da nesne üzerinde yoğunlaşması gerekir. Orta uyarılma düzeyinde öğrenme düzeyi en yüksek olur.

Öğrenme Düzeyi




Yüksek ................................


Düşük ....................................



Yetersiz Orta Aşırı

e) Psikolojik Durum: Kişinin öğrenme anındaki kaygı, korku, heyecan, sıkıntı gibi durumu öğrenmeyi etkiler.

Örnek: Az ve aşırı heyecan öğrenmeyi olumsuz yönde, normal heyecan ise olumlu yönde etkiler.

f) Fiziksel Durum: Organizmanın yeterli fizyolojik özelliklere sahip olup olmaması öğrenmeyi etkiler.

Örnek: Kör bir kişiye atıcılığı öğretmeye çalışmak.

g-Transfer ( Geçiş ): Eski öğrenilenlerin, yeni öğrenmeleri olumlu ya da olumsuz yönde etkilemesine transfer denir. İkiye ayrılır:

I- Pozitif Transfer ( Olumlu geçiş ): Önceki öğrenilenlerin sonraki öğrenmeleri olumlu yönde etkilemesidir.

Örnek: Bisiklet kullanan kişinin motosiklet kullanmayı hiç bilmeyene göre daha çabuk öğrenmesi.

II-Negatif Transfer ( Olumsuz geçiş ): Önceki öğrenilenlerin sonraki öğrenmeleri olumsuz yönde etkilemesidir.

Örnek: İki parmak daktilo yazmasını bilen bir kişinin on parmak daktilo yazmasını hiç bilmeyene göre daha geç öğrenmesi.

2. Öğrenme Yöntemleri İle İlgili Faktörler

a) Aralıklı ya da toplu öğrenme: Öğrenmeyi zaman içine yayarak kısa çalışma süreleri ile yapmaya aralıklı öğrenme denir.

Bir öğrenmeyi kısa çalışma süresi içinde ara vermeden yapmaya toplu öğrenme denir.

Örnek: Son günün gecesi sınava hazırlanma.

b) Okuma ya da anlatma: Öğrenmenin okuyarak gerçekleştirilmesinin yanında, okuduktan sonra zihne yerleştirilenleri anlatmak ya da konunun özetini çıkarıp yazmak öğrenmeyi kolaylaştırır.

c) Uygulamalara yer verme: Bireyin aktif olarak öğrenmeye katılması halinde öğrenme düzeyi de artmaktadır.

Örnek: Öğretmenin sorusuna öğrencinin cevap vermesi.
d) Sonucun bilinmesi: Öğrenenin konuyu ne derece öğrendiği veya öğrenme anında yaptığı bir davranışın ne derece isabetli olduğu kendisine bildirilirse veya öğrenen bilirse öğrenmenin derecesi artar.

e-Bütün ya da parçalara bölerek öğrenme: Öğrenilen konunun tümünün bütün olarak öğrenilmesine bütün halinde öğrenme, konuyu bölümlere ayırarak, her bölümü tek tek öğrenmeye de parçalara bölerek öğrenme denir.

f-Programlı öğrenme: Öğrenilecek konuların çok küçük ünitelere ayrılması öğrenmeyi kolaylaştırır. Öğrenen öğrenme sırasında aktif durumdadır.

I- Öğrenen birey aktif olduğundan dikkatini konu üzerinde yoğunlaştırabilir.

II- Öğrenen kişiler kendi öğrenme hızlarına göre öğrenerek, diğer bireylerden bağımsız olarak ilerleyebilirler.

III- Öğrenme malzemesi soru ve problemler şeklinde küçük adımlara ayrıldığından, öğrenme adım adım olur.

IV- Öğrenen öğrenme sonuçları hakkında geriye dönük bilgi sahibi olabilmektedir.

3. Öğrenilecek Malzemenin Özellikleri:

I-Çağrışımı kolay konular
II-Hoşa giden konular
III-İhtiyaç hisseden konular
IV-Daha önce çalışılmış konular
V-Kolayca ayırt edilebilen konular
VI-Benzer kavram kategorilerine ait konular
VII-Birbirini destekleyici konular.

4.Öğrenmenin Yapıldığı Ortam:

a-Fiziki ortam: Gürültü, ışık, koku, darlık, sıcaklık gibi özellikler öğrenmeyi etkiler.

b-Sosyal ortam: Kalabalık, aile ortamı, arkadaş çevresi, ekonomik şartlar vs. öğrenmeyi etkiler.