Aydınlanma Çağı

Aydınlanma Çağı



Aydınlanma Çağı, akıl'ı kurucu ilke
olarak benimseyerek, tüm toplumsal yaşamın ve düşünüşün buna göre
şekillendirilmesine yönelinel dönemdir. Kant, aydınlanmacılığı, "aklı
kullanma cesareti" olarak tanımnladığında, genel olarak Aydınlanma
Çağı'nın felsefesini vermektedir. 18. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkıp
gelişmiş ve "aydınlanma" fikriyle yaygınlaşmıştır.

Kant, aydınlanma düşüncesinin kurucu ilkesi olan akıl konusunda şöyle der:

Aydınlanma,
insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan
kurtulmasıdır. Bu ergin olmayış durumu ise, insanın kendi aklını bir
başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanamayışıdır. İşte bu ergin
olmayışa insan kendi suçu ile düşmüştür; bunun nedenini de aklın
kendisinde değil, fakat aklını başkasının kılavuzluğu ve yardımı
olmaksızın kullanmak kararlılığını ve yürekliliğini gösteremeyen
insanda aramalıdır Sapare Aude! Aklını kendin kullanmak cesaretini
göster! Sözü şimdi Aydınlanmanın parolası olmaktadır.

Aydınlanma
çağının ana fikri, akıl aracılığıyla dogru bilgilere ulaışılabileceği
ve bu dogru bilgi ile de toplumsal yaşamın düzenlenebileceğidir. Öte
yandan bilim alanındaki önemli gelişmeler de aydınlanma çağına öncülük
eder ve bu çağda ayrıca çok yoğun yeni bilimsel gelişmeler kaydedilir.
Daha 15.yüzyıldan itibaren meydana gelmeye başlayan yeni keşifler ve
icatlar bu süreci hazırlamış, bunun sonunda da "karanlık çağ" olarak
değerlendirilen Ortaçağ'ın sonuna gelinmiştir. Deney ve gözlem, aklın
uygulama araçları olarak bu dönemde bilimsel yöntemim ilkeleri
biçiminde ortaya çıkmış ve doğa bilimlerinde önemli gelişmelere
kaynaklık etmiştir.

Dinde meydana gelen yenileşme hareketleri
de, dinsel düşüncenin giderek geriletilmesi ve Aydınlanmacılıkla
birlikte kuruculuk ve egemenlik gücünü kaybetmesiyle sonuçlanmıştır.
Rönesans ve reformlarla başlayan bu gelişmeler, aydınlanmacılıkla
doruğuna varmış ve buradan itibaren Modernite denilen sürecin oluşumunu
hazırlamıştır. Bu sürec aydınlamacılıkta ifadesini bulan köklü bir
zihin değişikliği anl¤¤¤¤¤ gelmektedir.

Newton ve Kopernik ile
tüm bir evren-dünya kavrayışı değişime uğramış, Dekart ve Kant gibi
isimlerle bu değişen zihniyetin felsefi düşüncesi geliştirilmiştir.
Avrupadaki endüstri devrimleri'de bu sürecin maddi temelini
oluşturmaktadır. Yeni ve bambaşka toplumsal ve ekonomik ilişkiler
icerisinde yaşamaya başlayan insanlar, ortaya çıkan yeni düşünce
biçimleriyle dünyaya bambaşka gözlerle bakmaya başlamışlardır.Bunun
sonucunda modern yaşamın temellleri atılmıştır. 1789 Fransız
ihtilalinin temelinde, Fransız aydınlanmacılığının belirleyici bir
etkisi vardır.

Bazı önemli isimler:
* Newton
* Kopernik
* Galileo
* Laplace
* Dekart
* Jean Jack Rousseu
* Francis Bacon
* David Hume
* Immanuel Kant
* Claudie Andrien Helvetius
* Ettienne Bunnot de Condillac
* Lois Rene de Caradeux de la Chalotais
* Gothold Ephraim Lessing
* Julien Offrey de Lamettrie
* Thomas Hobbes
* John Locke
* Berkeley
* Leibniz
* Denis Diderot
* d'Alembert
* Voltaire
* Montesquieu