Septisizm (Şüphecilik) / Felsefi Görüşler

M.Ö. 300-200 yılları arasındaki dönem, Stoacılar ile septikler
(şüpheciler) arasında geçen felsefî tartışmalarla doludur. Septikler
Stoa okulunu dogmatiklik ile suçlamışlardı. Onlara göre Stoa okulunun
temellerinin tümü dogmatiktir. Septikler bu suçlamalarında haklıdırlar,
çünkü bir çeşit dogmatizm, Stoa felsefesi için gerçekten
karakteristiktir. Söz gelişi Stoa okulu, savunduğu panteizm'in (Tanrı
ile evreni özdeşleşti-ren felsefe) tek doğru dünya görüşü olduğunda
direnirler.

Septikler öncelikle bu dogmatik görüşe savaş
açmıştır. Sonra da, Stoacıların bir kavramın tüm toplumlarda
bulunmasının, bu kavramın gerçekliği konusunda bir kanıt olduğu
yargısını eleştirirler. Onlara göre çok yaygın gerçekler olduğu gibi,
çok yaygın "hata"lar da vardır.

Septik felsefe denince, bilginin
imkânından "ilke olarak şüphelenen" bir felsefe anlaşılır. Septik
eğilime Yunan felsefe tarihinin ilk dönemlerinde rastlanır. Söz gelişi
Sofistler, açık açık, septiktirler. Protagoras'ın "insan her şeyin
ölçüsüdür" varsayımını, "genel bir gerçek yoktur" anlamında anlamak
pekâlâ mümkündür.

Gorgias ise düşünmeyi, hoş zaman geçirten
eğlenceli bir çaba olarak düşünmüştür. Septisizmin bir "sistem" olarak
ortaya çıktığı M.Ö. III. yüzyılda, yaygın olarak ahlâk sorunlarıyla
uğraşıldığını, evren karşısında insanın nasıl bir tutum alması
gerektiğinin ana konu yapıldığını görüyoruz. Septikler ile birlikte
ahlâkın temeline "şüphe"yi yerleştiren bir felsefe oluşmuştur.