PABLO NERUDA

20. yüzyıl şiirinin en önemli adlarından Şili'li şair ve diplomat Pablo Neruda'nın asıl adı Ricardo Neftali Reyes y Basoalto'dur. Çekoslovakyalı şair Jan Neruda'ya olan hayranlığından dolayı Pablo Neruda takma adını kullandı. 12 Temmuz 1904'te Parral kentinde doğdu. Babası demiryolunda çalışıyordu, annesi öğretmendi. İlk ve orta öğrenimini yaptığı Temuco'da şair Gabriela Mistral ile tanıştı. On dört yaşındayken La Manana gazetesinin sanat bölümünü yönetmeye başladı.1917-20 yılları arasında ilk şiirlerini yazdı. 1925'te Santiago'ya gelerek mimarlık ve Fransızca öğrenimine başladı. Üniversite yıllarında Öğrenci Birliği'nin açtığı şiir yarışmasında La cancion de la fiesta (Bayram Şarkısı) adlı şiiriyle birinci oldu. 1923'te Alacakaranlık'ı yayımladı. 1924'te yayımlanan 20 Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı ile ünlendi. 1925'te Sonsuz İnsan Girişimi adlı şiiri kitabının ardından 1926'da Halkalar adlı yapıtı yayımlandı. 1927-45 yılları arasında Birmanya, Colomba, Batavia, Buenos Aires, Barcelona ve Madrid'te konsolosluk yaptı. Tanıştığı Lorca ve Alberti ile yakın dostluk kurdu. 1936'da İspanya İç Savaşı sırasında Cumhuriyetçiler safında yer aldı. 1937'de İspanya Yüreklerde yayımlandı. 1943'te Şili'ye döndü. 1945'te senatör seçildi. 1948'de Şili Komünist Partisi'nin yasadışı ilan edilmesi üzerine Şili'den ayrılmak zorunda kaldı. 1952'ye kadar Meksika, İtalya, S.S.C.B, çeşitli Avrupa ülkelerinde yaşadı. Bu arada, Üçüncü Konukluk (1947), Evrensel Şarkı (1950), Kaptanın Dizeleri (1952) adlı kitaplar yayımlandı. Şili'li Büyük Dünya Ozanı unvanıyla anılan Neruda'ya 1952'de Dünya Barış Ödülü, 1953'te Stalin Ödülü verildi. 1968'de Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi onursal üyeliğine seçildi. 1969'da Şili Cumhurbaşkanlığına aday gösterildi, ama Allende lehine adaylıktan çekildi. 1971'de Paris Büyükelçiliğine atandı. Bu görevdeyken 1971 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı. 1973 askeri darbesinin ardından Santiago'da evi basılan Neruda'nın 24 Eylül 1973'te öldüğü açıklandı.

YAPITLARI

Crepusculario (Alacakaranlık, 1923)
Viente poemas de amor y una cancion desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı, 1924)
Tentativa del hombre infinito (Sonsuz İnsanın Girişimi, 1925)
Amillos (Halkalar, 1926)
El hondero entusiasta (Başkaldırma Tutkunu, 1933)
Residencia en la tierra (Yeryüzü Konukluğu, 1933)
Espana en el corazon (İspanya Yüreklerde, 1937)
Las furias y las penas (Öfkeler ve Acılar, 1939)
Tercera residencia (Üçüncü Konukluk, 1947)
Canto general (Evrensel Şarkı, 1950)
Lol versos del capitan (Kaptanın Dizeleri, 1952)
Las uvas y el viento (Üzümler ve Rüzgâr, 1954)
Odas elementales (Temel Övgüler, 1954)
Nuervas odas elementales (Yeni Temel Övgüler, 1956)
Tercer libro de las odas (Üçüncü Övgüler Kitabı, 1957)
Estravagario (Taşkın Dalga, 1958)
Navegaciones y regresos (Deniz Yolculukları ve Dönüşler, 1959)
Cien sonetos de amor (Yüz Aşk Sonesi, 1961)
Cantos ceremoniales (Tören Şarkıları, 1961)
Las piedras de Chile (Şili Taşları, 1961)
Plenos poderes (Tüm Yetkiler, 1962)
Memorial de Isla Negra (Kara Ada Defteri, 1971)
La barcarola (Barkarol, 1968)
Confiesto que he vivido (ö.s.,Yaşadığımı İtiraf Ediyorum, anı, 1975)

ŞİİRLERİ

Ağıt
Almeria
Amerika
Anlatalım
Asma Çubuğu ve Rüzgar
Bayraklar Nasıl Doğar
Bazı Şeyleri Açıklıyorum
Bir Bir Sayalım Onları
Bu Gece En Hüzünlü Şiirleri Yazabilirim
Buğdayın Türküsü
Büyük Sevinç
Can Vermeler
Deniz
Dönüş Sevinci
Federico Garcia Lorca'ya Yanık Şiir
Halk
Huerta Usta
İnsanla Toprak Bir Oldular
Jimenez De Queseda
Julius Fuçik’le Konuşma
Kıyımlar
Kızıl Çizgi
Luis Cortes
Macchu Picchu' nun Dorukları
Muzaffer Halk
Nâzım'a Bir Güz Çelengi
Nitrat Adamları
Oğulları Ölen Analara Öğüt
Ölüm
Pedro Valdivia'nın Kalbi
Plaza Ölüleri
Savaşan Toprak
Tembel
Toqui Kaupolikan
Unutmak Yok
Uyansın Oduncu
Yargıçlar


TÜRKÇE'DE PABLO NERUDA

ŞİİR
Sorular Kitabı, Pablo Neruda, Çeviri: Acem Özler-Jörg Spötter-Şahap Eraslan, Broy Yayınları, İstanbul, 1987
Sevdiğime Seslenir Gibi (Viente Poemas de Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Sibel Özbudun-Kemal Özer,
Yordam Yayınları, İstanbul, 1992
Seçme Şiirler, Pablo Neruda, Çeviri: Enver Gökçe, Yön Yayıncılık, İstanbul, 1992
20 Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Viente poemas de amor y una cancion desespereda), Şiir Anıtları 3,
Pablo Neruda, Çeviri: Sait Maden, Çekirdek Yayınlar , İstanbul, 1996
Makasçı Uyansın, Pablo Neruda, Çeviri: Nice Damar, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 1996
Şiirler, Pablo Neruda, Çeviri: Hilmi Yavuz, Cem Yayınevi, İstanbul, 1997
Aşk Soneleri Ateşten Kılıç (Cien Sonetos Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Metin Cengiz, Papirüs Yayınları,
İstanbul, 1997
Yüz Aşk Şiiri (Cien Sonetos de Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Erdoğan Alkan, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1998
Kara Ada Şiirleri, Şiir Anıtları 7, Pablo Neruda, Çeviri: Sait Maden, Çekirdek Yayınlar, İstanbul, 1998
Kuşlar Sanatı (Arte de Pajaros), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1998
100 Aşk Sonesi, Pablo Neruda, Çeviri: Adnan Özer, Gendaş Kültür, İstanbul, 1998
Kuruntular Kitabı (Estravagario), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova, İmge Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1999
Kaptanın Dizeleri ve Yürekteki İspanya (Los Versos del Capitan), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova, Kaynak
Yayınları, İstanbul, 2000
Neruda Dünya Şiir Mitosları, Çeviri: Adnan Özer, Gendaş Kültür, İstanbul, 2002
Yüreğim Rüzgârlarla Özgür, Pablo Neruda, Çeviri: Cevat Çapan, Adam Yayınları, İstanbul, 2002
Yürekte İspanya, Pablo Neruda, Çeviri: Enver Gökçe, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2003

DÜZYAZI

Şiir Boşuna Yazılmış Olmayacak, Pablo Neruda, Çeviri: Nesrin Arman, Broy Yayınları, İstanbul, 1984
Yaşadığımı İtiraf Ediyorum (Confieso Que He Vivido), Pablo Neruda, Çeviri: Ahmet Arpad, Milliyet Yayınları,
İstanbul, 1998